محل بازی کودک
از دیرباز مربیان هوشمند و آفریننده همواره به اثرات محل بازی کودکان و وسایل بازی کودکان توجه داشته اند. تاب سرسره کودک ، شن بازی، وسایل بازی، همه بر رشد کودک موثرند. فردیک فروبل ( ابتدای قرن نوزدهم) طراحی محیط و فضاسازی برای کودکان را با طراحی فضای سبز و باغ که پیوسته در حال تغییر است مقایسه می کرد، فضاهایی که تخیل پرور و راهنمای تخیلات و خلاقیت و رفتار کودکان و بازی کودکان است .
مارگارت مک میلان مربی نامدار می نویسد« بهترین فرصت ها برای رشد و پیشرفت کودک در حیطه بازی های آزاد و دسترسی به مواد گوناگون نهفته است». یکی از راه های فراهم آوردن این گونه شرایط این است که محوطه بازی کودک را به سطوح فعالیت تبدیل کنید که کودکان بتوانند از میان آنها دست به انتخاب بزنند. برای نمونه:
فضای تغذیه، جای سه پایه های نقاشی، و محل بازی های شلوغ و پر ریخت و پاش و خلاق باید نزدیک دستشویی قرار داده شود. کف این محوطه نباید لیز باشد و به آسانی تمیز شود.
کم سر و صداترین گوشه اتاق را برای مرکز کتابخوانی، ساختمان سازی و فضای خصوصی کودک انتخاب کنید. این قبیل فعالیت ها بیشتر روی کف زمین یا اتاق انجام می شود، بنابر این به منظور راحتی بیشتر و جلوگیری از مزاحمت و پخش صداها از موکت (یا بهتر اینکه از فرش که ضربه گیرتر و نرم تر است) استفاده کنید. به کمک بالش و کوسن می توان جاهای بدون جاذبه را به گوشه های دنج و راحت مبدل کرد.
باید جاهایی را نیز برای اینکه کودک بدون کار و فعالیت خاصی بتواند در آنجا بنشیند تدارک دید. کودکان به طور غریزی امن ترین گوشه اتاق را شناسایی می کنند و با تکیه دادن در آنجا احساس امنیت می کنند. کودکان خردسال مکان ها و جاهای غار مانند و آلونک مانند که سقف کوتاه دارند را دوست دارند. حتی جعبه های بزرگ مقوایی بر آنها خانه دنج و راحتی به شمار می رود.
چنانچه مدتی بگذرد و کودکان از فضای معینی کمتر استفاده کنند در آن صورت می توانید آن جا را بازسازی کنید. اگر به دقت بازی کودک را مشاهده کنیم و به نظرهای آنها گوش بدهیم خودشان ضرورت بازسازی فضاها را به ما نشان می دهند، از همین راه است که به صورت پیوسته می توان دست به تهیه و تدارک فضاهای آفریننده زد.
هر قسمت از فضا چگونه مشخص می شود؟
حد و مرزهای مکان و فضا، بیش از آنچه بازی کودک را محدود کنند باعث افزایش ایمنی و توان تمرکز او می شوند. البته این هم هست که لازم نیست حد و مرزها به صورت دائمی باشند و همچنین ،نباید مانع نظارت شوند. بعضی اوقات یک تکه فرش یا یک مرز مشابه در معرض دید و نظارت می تواند فضا و مکان معینی را شکل دهد، با این حال باید دیواره های جدا کننده برای تعیین محدوده سطوح فعالیت و هدایت رفت و آمدها وجود داشته باشد. این دیواره های جدا کننده می توانند از پارچه ، دیواره های مشبک یا اسباب و اثانیه دیگر باشند. برای مثال کاربرد قفسه ها به صورت حصار یا مانع ، کاری است منطقی که امکان می دهد فضای معینی کاربردی دوگانه پیدا کند و برای نمونه ، هم برا تقسیم بندی اتاق باشد و هم انبار نگهداری اشیا. هرگاه این قبیل دیوارها برای کودکان نوپا و کودکان پرجنب و جوش جای تکیه و دستگیره هم داشته باشد، شرایط مساعد تری برای آنان فراهم می آورد.
اگر راه های عبور عرض درست و دقیق داشته باشند کودکان می توانند به راحتی فعالیت معینی را کنار بگذارند و دست به بازی و فعالیت دیگری بزنند. بنابراین وقت بگذارید و در نظر آورید که راه های عبور چگونه تکوین پیدا می کنند راه ها و مسیر ها باید فعالیت آنان پیچ و خم داشته باشد. در شرایط آرمانی سطوح فعالیت و جا و مکان بازی کودکان از سه جهت باید محصور شود تا بازی و فعالیت آنان را رفت و آمد ها مختل نکند. اگرسطوح فعالیت فقط در کنار دیوارها تنظیم شوند، ممکن است، قسمت بزرگی از فضای باز اتاق به مسیر دویدن کودکان تبدیل شود. برای جلوگیری از این پیشامد، با استفاده از دیواره های محکم فعالیتی را در وسط اتاق سازماندهی کنید.
وسایل بازی کودک چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟
وسایل و اسباب مهد کودک باید متناسب با اندازه قد و قامت کودکان تهیه شوند و برای استفاده دراز مدت کودکان پرانرژی ، استحکام فراوان داشته باشند. در عین حال برای اجتناب از آسیب دیدن کودکان هنگام بازی کودک باید لبه های آنها گرد شده باشد. برای انتخاب وسایل و اسباب مهد در نظر داشته باشید که برای «برانگیختن» کودکان نیاز به رنگ های اصلی درخشان است. وسایل و اسباب پلاستیکی، احساس مصنوعی و ساختگی بودن را در فضاها ایجاد می کند حال انکه دست زدن و تماس با اسباب چوبی احساس آشنا و خوشایندی به شخص می دهد. تنوع الگوها و رنگ ها نیز فرصت هایی را برای یادگیری فراهم می آورد.
صندلی ها باید محکم و استوار باشند، و اندازه آنها طوری باشد که هنگام نشستن روی آنها به راحتی پاهای کودکان روی زمین قرار گیرد و احسای راحتی و امنیت کنند. چنین شرایط موجب می شود کودک بهتر بتواند قسمت بالا تنه خود نگهدارد و کنترل کند. هماهنگی و تناسب بین بلندی میز و صندلی نیز بسیار پر اهمیت است. بیست سانتی متر کوتاهتر بودن کف و نشیمن صندلی از روی میز، با اندازه های بدنی بسیار از این دسته کودکان هماهنگی دارد. صندلی های لبه دار می توانند احساس امنیت بیشتری به کودکان کوچکتر بدهند.
میزهایی با قابلیت تنظیم ارتفاع برای مکان های آموزشی یا محل بازی کودک که در آنها قد کودکان تفاوت های قابل توجه دارد بسیار مفید است. بلندی این گونه میزهای به تناسب نوع فعالیت کودکان قابل تغییر به صورت ایستاده یا نشسته است، و همچنین برای موقعیت هایی غیر از ساعات رسمی مدرسه یا برای کودکان با نیازهای ویژه کارایی دارند. بعضی میزها به شکل قلوه و کلیه هستند طوری که مراقب می تواند به راحتی به همه کودکان دسترسی داشته باشند.
وقتی کودکان خردسال راحت و آرام باشند، بازی های معنی دار و شکوفا جاری می شود، بنابراین موقعیت فضای محیطی که کودکان خردسال در آن به سر می برند باید شبیه به فضای امن خانه باشد. نورپردازی طبیعی ، سطوح چوبی، سبدهای حصیری، پرده ها و گیاهان می توانند احساس هماهنگی و توازن ایجاد کنند.
طبیعت بهترین نمونه محیط آرامش بخش است. چشم اندازهای گسترده دریا و آسمان و دشت ها جلوه های گوناگون رنگ های آرام را به نمایش می گذارد. رنگ های هیجان برانگیز مثل قرمز یا زرد در فضاهای کوچکتر به کار می روند. وقتی فضایی را برای کودکان آماده می کنید رنگ های روشن را می توان با پراکندگی های پرجاذبه تدارک دید. تحقیق «رجیو امیلیا» درباره ویژگی های فضاهای آموزشی نشان میدهد:«وجود کودکان، به خودی خود جلوه بارزی از رنگ هاست… بنابراین محیط نباید با رنگ های فراوان، شلوغ و اشباع شود بلکه باید کم یا بیش با رنگ دهی اندک آراسته شده باشد تا در کنار حضور کودکان ، بیشترین هماهنگی در محیط ایجاد شود».
خرید تجهیزات بازی مهد کودک
اگر در فکر طراحی فضای آموزشی یا محل بازی کودک برای کودکان خردسال هستید، می توانید به سایت نصاب یاب مراجعه نمایید و تجهیزات بازی کودک را از این سایت تهیه نمایید.
